XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI - İRAN TİCARİ İLİŞKİLERİNDE OSMANLI ŞEHBENDERLİK RAPORLARINA YANSIYAN AHLAKİ DEĞERLER

Early Twentieth Century Ottoman-Iran Trade Relations And Moral Values Reflected In The Ottoman Consulate Reports

Abstract

İran ve Osmanlı ticari ilişkilerinde, ticaretin normal ve krizli dönemlerinin iyi anlaşılması için her iki ülkenin elçilerinin ve şehbenderlerinin hazırladığı iktisadi, siyasi ve sosyal durumları gösteren raporlara bakılmalıdır. Çünkü bu raporlar ülkeler arasındaki ticareti, yolları, transit ticari sorunları iyi tanımamız ve tarihî olayları doğru kavrama ve anlamamıza yardım etmesi bakımından sağlam ilişki kurmak için önemlidir. Bu arada yabancı şehbender ve elçilerin bulundukları ülkelerde verdikleri iktisadi, sosyal ve siyasi durum ile ilgili raporlarda çok önemli noktalara değinmişlerdir ki yurtiçi raporlarda normalde değinilmezdi. Diğer taraftan genelde devletler bu raporları esas alarak geleceğin siyasi, sosyal durumunu planlıyorlardı.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı, İran, şehbender, ticaret, ahlak

The consulate reports of Iran and the Ottoman Empire are rich with details of economic, political and social conditions of these countries. They are useful sources to understand trade, trade roads and problems. The details given in these consulate reports cannot found in the reports of other officers. Morever, countries adjusted their policy planning according to these reports.

Keywords: Ottoman Empire, Iran, consulate reports, trade, morality